Relikwie nowogórskie

Każda (lub prawie każda) parafia posiada relikwie, są one również w kościele nowogórskim. Czy i jakie były w dawnych czasach? – na ten temat nie posiadamy żadnych informacji, gdyż źródła nic o nich nie wspominają. Więcej możemy powiedzieć o obecnie posiadanych relikwiach. Zdobył je dla kościoła nowogórskiego w Rzymie w 1875 roku ks. Jan Ignacy Mikołaj Gradowski, ówczesny proboszcz. Są one umieszczone w ozdobnym relikwiarzu i znajdują się obecnie w kościele w Nowej Górze. Kościół posiada również dokument autentyczności relikwii, na którym widnieje napis – „Rzym 10.11.1875.”

W kościele nowogórskim znajdują się następujące relikwie: Świętego Krzyża, św. Ignacego Loyoli, św. Alojzego Gonzagi, św. Franciszka Ksawerego i św. Stanisława Kostki. Spróbujmy w skrócie przybliżyć ich sylwetki, gdyż zapewne nie wszyscy są dobrze znani. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia, czym są relikwie.

Są to najczęściej szczątki ciała świętych lub rzeczy z nimi związanych, a także fragmenty przedmiotów związanych z  Męką Pańską. Rozróżniamy relikwie I, II i III stopnia. Relikwie I stopnia to fragmenty ciała świętego lub Krzyża św. (relikwie Krzyża św. mają najwyższą rangę w chrześcijaństwie).  Relikwie II stopnia to fragmenty szat świętego lub innych przedmiotów, z którymi święty stykał się w sposób ciągły (najczęściej przedmioty związane z życiem religijnym np. fragmenty różańca). W tej grupie najważniejszą relikwią jest Całun Turyński. Relikwie III stopnia są to inne przedmioty towarzyszące świętemu za życia, niekoniecznie związane z funkcjami religijnymi, święty musiał je przynajmniej raz dotknąć.

W celu ograniczenia handlu relikwiami, a także zapobiegnięciu pojawiania się fałszywych relikwii, kościół katolicki na soborze luterańskim w 1215 roku ustanowił, że ważne są tylko te relikwie, które zostały zatwierdzone przez papieża. Dalsze uregulowania spraw związanych z relikwiami nastąpiło na soborze trydenckim.

           Krzyż, na którym umarł Chrystus, został po Jego śmierci wrzucony do cysterny wydrążonej w skale u stóp wzniesienia Golgoty (wg innych źródeł do głębokiego rowu). Po przyznaniu chrześcijanom przez cesarza Konstantyna Wielkiego pełnej wolności religijnej (w 313 roku), przystąpiono do odszukania krzyża. W 326 r. cesarzowa Helena (matka Konstantyna) odnalazła trzy krzyże – ten, na którym przybity był Jezus, oraz dwa pozostałe, do których przybici byli łotrowie. Krzyż „właściwy” został zidentyfikowany na podstawie cudu uzdrowienia. Największa część relikwii Krzyża św. cesarzowa Helena przekazała do sanktuarium Grobu Świętego w Jerozolimie, drugi fragment przesłała do Konstantynopola, a trzecią część do Rzymu. Ze względu na stałe zagrożenie wojnami, relikwie w późniejszych czasach zostały podzielone na tysiące drobnych cząstek i rozesłane do wielu świątyń.

Badania drewna jednej z relikwii przechowywanej w Rzymie wykazały, że drewno pochodzi z sosny. Dodać tu można, że nie jest prawdą, że ze wszystkich relikwii Krzyża św. można ułożyć więcej niż jeden krzyż. Obliczono bowiem, , że gryby je zebrać wszystkie razem, utworzyły by zaledwie 1/3 typowego krzyża, używanego przez Rzymian w czasach Jezusa.

Ingo Lopez de Onaz y Loyola urodził się przed 23 października 1491 roku w zamku Loyola, posiadłości swego ojca, średnio zamożnego feudała baskijskiego. Swoje baskijskie imię zmienił później na Ignacy, ku czci biskupa z Antiochii, słynnego pisarza i męczennika z II wieku. W młodych latach przyjął tonsurę, która zapewniała mu przywileje zastrzeżone dla członków kleru katolickiego. W wieku 16 lat podjął służbę w przybocznej gwardii wicekróla Nawarry. W 1521 roku w Pampelunie został ranny, a w 1522 roku zrezygnował z kariery wojskowej. Był pielgrzymem i pustelnikiem, a w 1523 r. wyruszył z pielgrzymką do Ziemi Świętej. Wrócił następnie do kraju i podjął studia (filozofia) na Uniwersytecie w Alkali i Salamance. W 1528 r. przeniósł się do Paryża, gdzie na Sorbonie zaprzyjaźnił się z Franciszkiem Ksawerym, Piotrem Fabrem, Szymonem Rodriguesem, Jakubem Lainezem, Alfonsem Salmeronem i Mikołajem Bobadillą. Wszyscy oni przygotowywali się do kapłaństwa i stali się zalążkiem przyszłego zakonu jezuitów.

Dnia 15 sierpnia 1534 roku w małej kapliczce na zboczu Montmartre w Paryżu wspólnie złożyli śluby ubóstwa i czystości. Dnia 24 czerwca 1537 roku otrzymali w Wenecji święcenia kapłańskie i rozpoczęli działalność duszpasterską. Związali się z zakonem Towarzystwa Jezusowego, które zatwierdził papież Paweł III bullą Regimini Militantis Ecclesiae (O kościele walczącym) w dniu 27 września 1540 roku. W 1541 r. dokonano wyboru przełożonego generalnego, którym został Ignacy de Loyola, piastując to stanowisko aż do śmierci 31 lipca 1556 roku.

Do chwały błogosławionych wyniósł go 27 lipca 1609 roku papież Paweł V, a kanonizował go 12 marca 1622 r. papież Grzegorz XV. Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest w kościele katolickim 31 lipca. Dnia 25 lipca 1922 r. papież Pius XI ogłosił go patronem wszystkich rekolekcji w kościele katolickim, patronuje on również żołnierzom, matkom oczekującym potomstwa oraz kobietom rodzącym.

Francisco de Jaso y Azpilicueta (Franciszek Ksawery) urodził się 7 kwietnia 1506 r. na zamku Xavier w Nawarze w Hiszpanii, jako syn Juana, doktora uniwersytetu bolońskiego, prezydenta Rady Królewskiej Nawarry. Studiował w Paryżu, w 1534 r. złożył ślubu zakonne, a w 1537 r. otrzymał święcenia kapłańskie, następnie należał do Towarzystwa Jezusowego (ten okres życia jest wspólny z biografią Ignacego de Loyoli). W 1541 r. wyjechał do Indii w charakterze wysłannika królewskiego i legata papieskiego, oddawał się tam apostolstwu i posłudze chorym. W 1542 r. dotarł do Goa, gdzie założył seminarium, pracował także w Malacce, na Wyspach Moluckich, jako pierwszy misjonarz dotarł do Japonii, gdzie w latach 1549 – 1551 prowadził ewangelizację i na Kiusiu założył pierwszy kościół. W 1551 r. opuścił Japonię i dotarł do wyspy Shangchuan Dao w pobliżu Chin, gdzie po ciężkiej chorobie zmarł w nocy z 2 na 3 grudnia 1552 roku. Jego ciało nienaruszone rozkładem przez kilka miesięcy, mimo upałów i wilgoci, zostało potem przewiezione do kościoła jezuitów w Goa, a w 1614 r. na życzenie generała jezuitów Klaudiusza Aquavivy prawe ramię Franciszka zostało sprowadzone do Rzymu.

Beatyfikacji Franciszka Ksawerego dokonał papież Paweł V 26 października 1619 roku, a kanonizacji Grzegorz XV w dniu 12 marca 1622 roku. W 1927 r. papież Pius XI ogłosił św. Franciszka głównym patronem misji katolickich. Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest dnia 3 grudnia.

Luigi Gonzaga (Alojzy Gonzaga) urodził się 9 marca 1568 roku w Castiglione delle Stiviere koło Mantui w Lombardii. Pochodził z książęcej rodziny, był paziem na dworach w Mantui i Florencji oraz na dworze króla Filipa II w Hiszpanii. Wbrew woli rodziny wstąpił do Towarzystwa Jezusowego i w 1585 r. rozpoczął nowicjat. Nie doczekał jednak święceń. Zmarł w wieku 23 lat, opiekując się chorymi, podczas epidemii dżumy w Rzymie. Jest patronem studentów.

Beatyfikowany 19 października 1605 roku przez papieża Pawła V, kanonizowany 31 grudnia 1726 roku przez papieża Benedykta XIII. Wspomnienie liturgiczne obchodzone jest dnia 21 czerwca.

Stanisław Kostka herbu Dąbrowa urodził się najprawdopodobniej w grudniu 1550 roku w Rostkowie koło Przasnysza, jako syn Jana, kasztelana zakroczymskiego i Małgorzaty z Kryskich. W wieku 14 lat razem ze starszym bratem Pawłem został wysłany do szkół jezuickich w Wiedniu. W grudniu 1565 roku ciężko zachorował. Miał wówczas wizję, w której św. Barbara z dwoma aniołami przyniosła mu Komunie św., oraz drugą, w której Matka Boża pochyla się nad nim i składa mu w ramiona Dzieciątko. Rano wstał zupełnie zdrowy.

Chciał wstąpić do zakonu jezuitów, ale nie uzyskał zezwolenia rodziców. W sierpniu 1567 r. pieszo, w przebraniu, uciekł z Wiednia. Dotarł do Dillingen w Bawarii, do Piotra Kanizjusza, który wysłał go do Rzymu, gdzie Franciszek Borgiasz przyjął go 28 października 1567 r. do nowicjatu. Mając 18 lat złożył śluby zakonne. Dnia 10 sierpnia 1568 r. nagle zachorował na malarię, a pięć dni później (15.08.) zmarł.

Kiedy dwa lata później otworzono jego grób, znaleziono ciało (rzekomo) nietknięte rozkładem. Został beatyfikowany w 1602 r. przez papieża Pawła V i kanonizowany 31 grudnia 1726 r. przez Benedykta XIII, chociaż dekret kanonizacyjny wydał już wcześniej papież Klemens XI (w 1714 r.). Święto liturgiczne w kościele katolickim obchodzone jest 13 listopada (od 1670 roku). Od 1969 roku po reformie liturgicznej papieża Pawła VI na II soborze watykańskim, w polskim kościele święto obchodzone jest 18 września (na świecie nadal 13 listopada).

Stanisław Kostka został jednym z głównych patronów Korony Polskiej i Litwy w 1674 roku, od 1961 r. jest patronem Polski, archidiecezji łódzkiej i warszawskiej, diecezji chełmińskiej i płockiej, miast: Gniezna, Lublina, Lwowa, Poznania i Warszawy. W 1962 roku papież Jan XXIII potwierdził patronat św. Stanisława Kostki nad Polską. Jest też patronem studentów, nowicjuszy i nowicjuszek, alumnów oraz polskiej młodzieży.

Do relikwii „nowogórskich” można zaliczyć jeszcze jeden przedmiot, chociaż obecnie nie znajduje się on w naszym kościele, lecz został oddany do skarbca katedralnego w Krakowie. Jest to późnogotycki kielich mszalny z przełomu XV i XVI wieku. Dlaczego jest on relikwią? Dlatego, że był używany przez papieża Jana Pawła II podczas liturgii Mszy św. na krakowskich Błoniach.