niedziela, 2 października 2016

Plebiscyt Gazety Krakowskiej

W dniu 30 września 2016 r. w Sękowej ogłoszono wyniki plebiscytu Gazety Krakowskiej "Wielkie Odkrywanie Małopolski". W kategorii "Miejsce niezwykłe" startowała Nowa Góra i chociaż prawie przez cały czas była na pierwszym miejscu, na samym finiszu wyprzedziły ją Gorlice, którym "nagle" przybyło ponad 5000 punktów i tej straty już nie odrobiliśmy. O zwycięstwie decydowała Kapituła Plebiscytu, ale uznała ona, że Gorlice są miejscem bardziej niezwykłym niż Nowa Góra i nam pozostało tylko "wyróżnienie". Widocznie jurorzy nie byli nigdy w Nowej Górze...
Poniżej kilka zdjęć z gali w Sękowej.

                                                 Sołtys Stanisław Rozmus odbiera wyróżnienie.










piątek, 5 sierpnia 2016

Głosuj na Nową Górę!!!





W I E L K I E   O D K R Y W A N I E
M A Ł O P O L S K I

W dn. 5.08.2016 r. w „Gazecie Krakowskiej” rozpoczął się plebiscyt „Wielkie Odkrywanie Małopolski”. Do kategorii „Miejsce Niezwykłe” została zgłoszona NOWA GÓRA. Od Państwa teraz zależy, jakie ona zajmie miejsce w gronie 22 zgłoszonych miejscowości.
 Głosować na nasze „miasto” można na 4 sposoby:
1.    Wypełniając i wysyłając kupon publikowany w „Gazecie Krakowskiej”, co daje nam 10 punktów (koszt „Gazety” plus opłata pocztowa za wysłanie kuponów). Głosować w ten sposób można do 5 września.
2.    Wysyłając SMS na nr 72355 o treści WOMMN.16 – koszt 2,46 zł – również 10 punktów – do 6 września do godz. 14,00
Oraz dwa BEZPŁATNE sposoby – głosowanie internetowe (do 31 sierpnia do godz. 14,00):
1.    Należy wejść na stronę gazetakrakowska.pl, wybrać „Nowa Góra” i kliknąć „Głosuj za”. Można „kliknąć” 3 razy dziennie, co daje w sumie 3 głosy.
2.    Za pośrednictwem aplikacji „Facebook” (również na stronie „Gazety Krakowskiej”) - tylko raz dziennie, ale otrzymujemy aż 5 punktów.
Reasumując: bez kosztów każdy może przysporzyć Nowej Górze 8 punktów dziennie, nie ruszając się z domu.

Liczę, że zależy Państwu na Nowej Górze i włączycie się w głosowanie. Skoro mamy „Nauczyciela Małopolski 2015”, możemy też być „Miejscem Niezwykłym” w 2016. No bo czy nie jesteśmy???...

niedziela, 3 lipca 2016

Matricularum Regni Polniae summaria

W księgach Metryki Koronnej dokonywano wpisów akt, dokumentów i listów, pochodzących z kancelarii królewskiej - najstarsza znana księga pochodzi z 1447 roku. Matricularum Regni Poloniae summaria również zawiera wzmianki dotyczące Nowej Góry z lat 1473, 1507, 1509, 1512, 1517, 1523 i 1529, które dotyczą familii Tęczyńskich. Prezentuję je poniżej.










Księgi ławnicze krakowskie

W Księgach ławniczych krakowskich znajdują się trzy wpisy dotyczące "Nouo monte", pochodzące z 1367 i 1369 roku - zakładam, że dotyczą one naszej Nowej Góry. Niestety nie znam łaciny, dlatego też nie potrafię odczytać tekstu i poszukać dalszych źródeł. Może ktoś z Państwa potrafi rozszyfrować te zapisy?




Erekcja kościoła nowogórskiego

Powszechnie uważa się, że kościół w Nowej Górze został erygowany w 1313 roku, a jego fundatorem był Wenceslaus Brandysz. Od wielu lat staram się obalić ten mit, jako że już w 1276 wzmiankowany był pleban nowogórski, a w protokołach wizytacyjnych za czasów księdza Gradowskiego w rubryce "data erekcji" widnieje zapis "nieznana". Przeświadczenie, że erekcja miała miejsce w 1313 roku powstało na podstawie fałszywego dokumentu z drugiej połowy XVIII wieku, którego kopia znajduje się zarówno w Archiwum Potockich na Wawelu, jak i w parafii nowogórskiej w Monumenta Ecclesiae Novimontis. Prezentuję te "dokumenty", z Archiwum Potockich (wraz z polskim tłumaczeniem), pochodzące z 1797 roku oraz odpis z nowogórskiej kroniki parafialnej.







Kodeks Dyplomatyczny Katedry Krakowskiej

Nie wiemy kiedy Nowa Góra uzyskała prawa miejskie, wiemy jednak, że nie nastąpiło to na pewno przed 1 październikiem 1366 roku. Z tego dnia posiadamy bowiem dokument, który wyraźnie stwierdza, że Nowa Góra była wtedy jeszcze wsią. Jest to dekret biskupa Jana Grota nadający dziesięciny z Nowej Góry wikariuszom katedry krakowskiej, w którym zawarte jest określenie "villa (wieś) Nowa góra". Poniżej prezentuję ten dokument.







niedziela, 26 czerwca 2016

Akta grodzkie i ziemskie

I jeszcze jeden dokument, w którym występuje Nowogórzanin - Iacussio Vangrzin de Noua Gora. Występuje on jako świadek w dokumencie z 4 sierpnia 1397 roku, w którym królowa Jadwiga potwierdza darowiznę w... Krośnie. Istnieje więc uzasadnione podejrzenie, że Iacussio pochodził z Nowej Góry "lubelskiej" - pewności jednak nie mamy, dlatego też również ten dokument prezentujemy w naszym zbiorze materiałów dotyczących Nowej Góry.




Album studiosorum universitatis cracoviensis 1400-1489


  Podobnie jak w przypadku "Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie", również w księdze studentów Akademii Krakowskiej spotykamy się z osobami pochodzącymi z Nowej Góry i nasuwają się wątpliwości, czy to faktycznie o naszą Nową Górę chodzi. Dodatkowo "Album" zawiera kilkadziesiąt osób pochodzących z Gory, Gori, Gorki etc., a miejscowości o tych nazwach było wiele w ówczesnej Polsce, chociaż z drugiej strony również Nową Górę określano czasami nazwą Gora (jak chociażby w rozporządzeniu majątkowym Tęczyńskiego z 1402 r.). Pomijając więc wzmianki o różnych "Gorach" podaję wpisy dwóch studentów nowogórskich: w 1436 r. został odnotowany Johannes Gregory de Nowagora, a w roku 1481 Swantoshlai de Novagora.
 


W 1501 roku odnotowany został Johannes Johannis de Nowo Monte, ale czy wpis ten dotyczy Nowej Góry czy Nowego Miasta (Korczyna) - nie wiem

Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392-1506

     Przyjęcie do prawa miejskiego oznaczało nobilitację (chociaż nie było taką prostą sprawą). Tak jak mieszkańcy okolicznych wiosek ubiegali się o przyjęcie do prawa miejskiego Nowej Góry, tak mieszkańcy Nowej Góry starali się o przyjęcie do prawa miejskiego w Krakowie. Niektórym to się udało, o czym świadczą spisy, które prezentuję poniżej. Wybrałem wersję "współczesną", gdyż oryginały są trudne do odczytania. (Zainteresowani mogą się z nimi zapoznać na stronach internetowych Archiwum Państwowego w Krakowie)
     Poniższe przyjęcia pochodzą z lat 1395 (sartor Woytak de Nouomonte), 1399 (Jacub de Nouagora), 1449 (Woiteg de Nowa Gora), 1483 (Stanislaus de Nouagora), 1500 (Stanislaus slodownyk de Noua Gora) i 1506 (Jan Gorsky de Noua Gora).
     Jest tu jednak niepewność, gdyż Nowa Góra była także w obecnym woj. lubelskim i małopolskim (o czym świadczą inne dokumenty). Ponadto określenie miejscowości "Nouomonte" może oznaczać Nowe Miasto, a nazwa ta a kolei oznaczała Korczyn - jak widać wątpliwości można mnożyć, chociaż chciałbym wierzyć, że wszystkie te osoby pochodziły z "naszej" Nowej Góry.







Wirtualna Czytelnia Nowogórska

Informując o otwarciu Czytelni Nowogórskiej wspomniałem, iż zaczynam opracowywać Wirtualną Czytelnię Nowogórską. Prace są już dość zaawansowane, tym niemniej całość (w formie płytki DVD lub pendrive"a) będzie gotowa najprawdopodobniej dopiero w przyszłym roku. O zakończeniu prac poinformuję. Od czasu do czasu będę jednak  zamieszczał poszczególne dokumenty wspominające Nową Górę na blogu - może Czytelnicy włączą się w poszukiwania nowych materiałów, jest ich jeszcze wiele, do których nie dotarłem. Spis wkrótce opublikuję, mając nadzieję, że znajdą się chętni do odwiedzin w bibliotekach i archiwach (w internecie tych materiałów nie ma).
Na początek "klasyka" Jan Długosz i jego Liber beneficiorum z 1480 roku. Niewiele tam o Nowej Górze, ale jest...



Nowogórski Piknik Rodzinny

W dniu 25 czerwca 2016 r. w Nowej Górze odbył się kolejny Nowogórski Piknik Rodzinny. Tym razem jednak zanotowaliśmy pewną nowość w stosunku do poprzednich lat, gdyż odbył się on nie na terenie Zespołu Szkół, lecz w rynku nowogórskim. Uważam, że zmiana ta jest jak najbardziej korzystna i być może są to pierwsze "przymiarki" do organizacji DNI NOWOGÓRSKICH. Może już w przyszłym roku...

sobota, 28 maja 2016

Rajd Dubai - Paryż

W dniu 5 czerwca 2016 r. odbędzie się rajd zabytkowych samochodów "Dubaj - Paryż" - start w Dubiu, meta w Paryżu, przysiółku Nowej Góry, gdzie po zakończeniu rajdu odbędzie się "Piknik Paryski". Sądzę, że warto wpaść do Paryża, oglądnąć stare pojazdy i mile spędzić niedzielne popołudnie. Zapraszamy na godz. 15,00.

niedziela, 8 maja 2016

Czytelnia Nowogórska

   Dotychczas nie została opracowana kompletna monografia Nowej Góry, chociaż istnieje kilka prac, które mogą stanowić zalążek do stworzenia tego typu publikacji. Ponadto w wielu książkach - zarówno tych dawnych, jak i wydanych współcześnie - możemy znaleźć informacje o naszej miejscowości, bardziej lub mniej obszerne, a czasem ograniczające się do jednego lub kilku zdań. Dodać do tego należy również kilkadziesiąt artykułów prasowych zawierających informacje dotyczące zarówno dawnej historii Nowej Góry oraz opisy zdarzeń mających miejsce współcześnie. Wreszcie nieocenioną skarbnicą wiedzy są księgi miejskie Nowej Góry oraz dawne kroniki, zarówno parafialne, szkolne jak i z czasów istnienia gromady czy gminy Nowa Góra. Ważnym materiałem poznawczym są też pojedyncze dokumenty (znajdujące się w rękach prywatnych lub archiwach), akta wizytacji, różnego rodzaju spisy, etc.
    Materiału do opracowania jest więc dość sporo, problem jedynie w tym, że jest on rozproszony i czasami trudno dostępny. Chcąc nieco ułatwić dostęp do tych materiałów zainteresowanym, postanowiłem zeskanować posiadane przeze mnie dokumenty (oraz te, do których udało mi się dotrzeć), skserować je i udostępnić w zwartej formie mieszkańcom Nowej Góry, których interesuje historia naszego miasta. Dołączyłem dodatkowo stare mapy z zaznaczoną Nową Górą, a w planach mam także wydanie albumu zawierającego stare zdjęcia, przedstawiające zarówno dawne budynki jak i mieszkańców. 
   Tak powstała "Czytelnia Nowogórska", która rozpoczyna swoją działalność 13 maja 2016 r. Mieści się ona w świetlicy w Nowej Górze i korzystać z niej może każdy w godzinach otwarcia świetlicy (niestety tylko na miejscu). W planach mam stworzenie "Wirtualnej Biblioteki Nowogórskiej", ale na efekty trzeba jeszcze trochę poczekać, bo materiałów do "obróbki" jest sporo. Na razie pozostaje więc "Czytelnia", do której zapraszam wszystkich zainteresowanych historią naszego miasta, wśród których być może będzie autor przyszłej pełnej monografii Nowej Góry.
   Aby zachęcić przyszłych Czytelników do odwiedzenia świetlicy, poniżej podaję tytuły niektórych pozycji znajdujących sie w "Czytelni":
- Fragmenty ksiąg miejskich Nowej Góry (od 1499 roku)
- Fragmenty Monumenta Ecclesiae Novimontis (księga parafialna)
- Fragmenty Kroniki Szkoły w Nowej Górze
- Kronika Gminy Nowa Góra (1973-76)
- Dymek Stanisław - Novus Mons czyli Nowa Góra (książka)
- Kurtyka Janusz - "Latyfundium Tęczyńskie..." i "Tęczyńscy..." - fragmenty
- Wybór dokumentów  dot. Nowej Góry z Archiwum Potockich
- Dorynek Józef - Wspomnienia rodzinne (opracowanie)
- Bazarnik Ryszard - Historia dawnego miasteczka, a obecnie wsi Nowa Góra (opracowanie)
- Suska Katarzyna - Monografia Nowej Góry (praca licencjacka)
- Rzepecki Bronsiław - Zarys historii Nowej Góry (opracowanie)
- Łagan Fabian - Obrońcy Ojczyzny 1914-1918  - 1919-1921 (opracowanie)
- Nowa Góra - nasza mała ojczyzna (opracowanie uczniów Zespołu Szkół w Nowej Górze)
- VARIA - różne dokumenty dot. Nowej Góry
- Magazyn Krzeszowicki, Ziemia Krzeszowicka - wybór artykułów dot. Nowej Góry
- Wieczernik Nowogórski - biuletyn parafii Nowa Góra (1995-1998)
- Kurier Paryża, Kurier Nowogórski - informator lokalny 
- Nowa Góra na dawnych mapach

Słowo wyjaśnienia, dlaczego Czytelnia zostaje otwarta właśnie 13 maja. Tego dnia bowiem mija 740 rocznica pierwszej udokumentowanej wzmianki na temat Nowej Góry - informacja o Janie synu Trojana plebanie w Gorach, który był świadkiem przy przenoszeniu Przegini na prawo niemieckie.Poniżej fragment tego dokumentu.